【本田CR-V汽车图片】东风本田
| ?nsomnia | |
|---|---|
| Di?er adlar | Uykusuzluk |
 | |
| 14. yüzy?lda ?izilen insomniadan muzdarip biri | |
| Telaffuz | |
| Uzmanl?k | Psikiyatri, uyku bilimi |
| Belirtiler | Uyumada zorluk, gündüz uykusuzluk, dü?ük enerji, huzursuzluk, depresif duygudurum[1] |
| Komplikasyon | Trafik kazas? ? Madde ba??ml?l??? ? Depresyon [1] |
| Nedenleri | Bilinmiyor, psikolojik stres, kronik a?r?, kalp yetmezli?i, hipertiroidi, g??üs a?r?s?, huzursuz bacak sendromu, di?er ba?ka sebepler[2] |
| Tan? | Semptomlara g?re, uyku ?al??mas?[3] |
| Ay?r?c? tan? | Gecikmi? uyku faz? bozuklu?u, huzursuz bacak sendromu, uyku apnesi, psikiyatrik bozukluklar[4] |
| Tedavi | Uyku hijyeni, bili?sel davran???? terapi, uyku ila?lar?[5][6][7] |
| S?kl?k | %~20[8][9][10] |
?nsomnia ya da uyuyamama hastal???, bir uyku sorunudur. Uykuya dalamama ya da gece boyunca sürekli uyuyamama sorunlar?n? bar?nd?r?r. Hastalar genel olarak, g?zlerini birka? dakikadan fazla kapal? tutamamaktan ya da yatakta bir o yana bir bu yana d?nerek uyuyamamaktan yak?n?rlar.
?nsomnia birka? gece sürerse ge?ici, 1 hafta ile 3 hafta aras?nda sürerse k?sa süreli, 3 haftadan fazla sürerse kronik insomnia olur. Kronik bir hastal??a d?nü?erek uyuma eksikli?i do?rultusunda olduk?a zararl? olabilir.
?nsomnia do?al uyuma dengesini bozar ve tedavisi olduk?a zor olabilir. ?nsomnia hastalar? genel olarak ??leden sonra ya da ak?ama do?ru k?sa süreli uyuduklar? i?in, geceleri de uyumakta zorluk ?ekerler. Baz?lar? da vücutlar?n? s?n?rlar?nda kullanmaya ?al???rlar. Bu da ?ok mühim fiziksel ve zihinsel sorunlara yol a?ar.
?nsomnia ayr?ca bir?ok ilac?n yan etkisi olarak, stres sebebiyle ya da duygusal, fiziksel ve zihinsel sorunlar do?rultusunda da olu?abilir.
?nleme ve tedavi
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Hayat stilinin de?i?tirilmesi uykusuzluk tedavisinde ve ?nlenmesinde ?nemlidir. Uyar?c? kullan?m?ndan ka??nmak, uykusuzlu?a kar?? al?nabilecek bir ?nlemdir. Kahve, ?ay, guarana, kakao, kola, enerji i?ecekleri, ?ikolata gibi kafein i?eren g?da maddeleri ile ritalin ve adderall gibi uyar?c? ila?lar?n kullan?m?ndan ka??nmak bu y?nteme ?rneklerdir. Düzenli uyuma, gün i?i uyumaktan ka??nma ve yatak odas?nda uykuya elveri?li düzenlemeler yapma (sessiz, karanl?k) da hayat stilinin de?i?tirilmesi ?er?evesinde y?ntemlerdir.[11]
Bili?sel davran???? terapi de uyku bozuklu?u tedavisinde kullan?labilir. Bu metotlar aras?nda uyar?c? kontrol terapisi, rahatlama teknikleri, uyku k?s?tlama ve ???k terapisi yer al?r. ?la? tedavisinde, re?eteye tabi Eszopiclone (Lunesta), Ramelteon (Rozerem), Zaleplon (Sonata) ve Zolpidem (Ambien, Edluar, Intermezzo, Zolpimist) kullan?labilir. ?la? tedavisinin birka? haftadan uzun süreli kullan?m? ?nerilmemektedir.[11]
Alternatif t?p
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Geleneksel y?ntemlerin ba??nda, uyumadan ?nce s?cak süt i?mek; uyan?r uyanmaz s?cak bir du? almak, ??len egzersiz yapmak, ??len yeme?inde bol yemek yemek ve ak?am yeme?inde az yemek yemek ve erken yatmaya ?al??mak gelir. Geleneksel ?in t?bb?nda genelde akupunktur, diyet ve ya?am analizi ile ?ifal? bitkiler ana ?nlemleri olu?turur.
Toplum ve kültür
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]
I. Dünya Sava??'n?n patlak vermesiyle harp okulu ??rencisi olarak Macar ordusuna g?nüllü olarak kat?lm??t?r. Hücum k?tas?n?n emri alt?na girmi?tir. Bu b?lükte, cesaretinden ?türü madalya alm??t?r. Bir y?l sonra, ?düllendirilerek savunman?n daha gü?lü oldu?u ba?ka bir b?lü?e atanm??t?r fakat birlik dü?ürülmü?tür.
Rus askeri taraf?ndan ba??ndan vurulup ?n lobunun bir k?sm?n? kaybettikten sonra, Lemberg Hastanesi'ne kald?r?ld?. Lemberg'te uyand?ktan sonra bir daha asla uyumad?.[12] Budape?te üniversitesi profes?rü Dr. Frey, tedaviyi devralm??t?r fakat bu anormallik i?in yapabilece?i hi?bir ?ey yoktu.[13]
Yaralan?p ordudan ayr?ld?ktan sonra, Budape?te'ye yerle?ti. Burada bulundu?u sürede Emeklilik Dairesi'nde günlük bir i?te ?al??t?.[14]
ABD folk grubu The Dimes "Paul Kern Can't Sleep" ad?n? verdikleri bir ?ark? yapt?lar.[15]
Kaynak?a
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]- ^ a b c "What Is Insomnia?". NHLBI. 13 Aral?k 2011. 28 Temmuz 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 9 A?ustos 2016.
- ^ "What Causes Insomnia?". NHLBI. 13 Aral?k 2011. 28 Temmuz 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 9 A?ustos 2016.
- ^ "How Is Insomnia Diagnosed?". NHLBI. 13 Aral?k 2011. 11 A?ustos 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 9 A?ustos 2016.
- ^ Watson NF, Vaughn BV (2006). Clinician's Guide to Sleep Disorders (?ngilizce). CRC Press. s. 10. ISBN 978-0-8493-7449-4. 27 Haziran 2020 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 14 Haziran 2020.
- ^ "How Is Insomnia Treated?". NHLBI. 13 Aral?k 2011. 28 Temmuz 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 9 A?ustos 2016.
- ^ Qaseem A, Kansagara D, Forciea MA, Cooke M, Denberg TD (Temmuz 2016). "Management of Chronic Insomnia Disorder in Adults: A Clinical Practice Guideline From the American College of Physicians". Annals of Internal Medicine. 165 (2): 125-33. doi:10.7326/M15-2175
. PMID 27136449.
- ^ Wilson JF (Ocak 2008). "In the clinic. Insomnia". Annals of Internal Medicine. 148 (1): ITC13-1-ITC13-16. doi:10.7326/0003-4819-148-1-200801010-01001. PMID 18166757.
- ^ "Dyssomnias" (PDF). WHO. ss. 7-11. 18 Mart 2009 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi (PDF). Eri?im tarihi: 25 Ocak 2009.
- ^ Roth T (A?ustos 2007). "Insomnia: definition, prevalence, etiology, and consequences". Journal of Clinical Sleep Medicine. 3 (5 Suppl): S7-10. doi:10.5664/jcsm.26929. PMC 1978319 $2. PMID 17824495.
- ^ Tasman A, Kay J, Lieberman JA, First MB, Riba M (2015). Psychiatry, 2 Volume Set (4 bas.). John Wiley & Sons. s. 4253. ISBN 978-1-118-75336-1. 18 Haziran 2020 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 14 Haziran 2020.
- ^ a b "Insomnia: Diagnosis and treatment". Mayo Clinic. 15 Ekim 2016. 4 Ekim 2017 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 11 Ekim 2018.
- ^ "Doctor Baffled. Man who never sleeps. Going 24 hours". Chronicle. 16 Ocak 1930. 11 Temmuz 2015 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 3 Eylül 2013.
- ^ "No sleep for 15 years. Night club life. Astonishing case of a wounded officer". The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser. 14 ?ubat 1930. 8 Ocak 2014 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 3 Eylül 2013.
- ^ "Adelaide doctor thinks man could go without sleep for 15 years". The Register News-Pictorial. 15 Ocak 1930. 16 May?s 2015 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 3 Eylül 2013.
- ^ "Paul Kern Can't Sleep". The Dimes. 3 Mart 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 3 Eylül 2013.
D?? ba?lant?lar
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]| S?n?fland?rma | |
|---|---|
| D?? kaynaklar |
